Reis met de Elbe
deel 4: van Vietnam naar Hawaii

Na een voorspoedige reis van drie weken liepen wij op 21 april 1967 de haven van Honolulu binnen , onze bak werd overgenomen door locale slepers, en wij meerden af aan de grote passagiers terminal. Vanwege werkzaamheden in de machinekamer bleven we hier vijf dagen liggen , en hadden we alle tijd om dit prachtige eiland te verkennen.

De Aloha Tower bij de haven van Honolulu

Hawaii werd in 1959 de vijftigste staat van de VS. Het gebied bestaat uit een reeks van tropische eilanden in het midden van de grote Oceaan. Het is gesitueerd ten zuidwesten van de kust van California. De staat telt naast diverse eilandjes slechts zeven grote eilanden -  Hawaii ( bijgenaamd 'the Big Island' ) , Maui , Lanai , Molokai , Oahu ,   Kauai en Niihau - deze eilanden zijn bewoond. Elk eiland is anders hoewel ze vlak bij elkaar liggen. Een andere naam voor de staat is Aloha State en de kortste afstand van het vasteland naar Hawaii is ruim tweeduizend zeemijlen vanaf San Francisco gemeten. Hawaii is één van de mooiste staten van Amerika en heeft een totale oppervlakte van 16.706 vierkante kilometer en telt in totaal zo'n 130 eilanden. Honolulu op het eiland Oahu is niet alleen de hoofdstad , maar tevens de grootste stad van Hawaii. Het grootste deel van de eilanden is ontstaan door vulkanische activiteit en ze zijn omgeven door koraalriffen. Welbeschouwd zijn de eilanden eigenlijk alleen maar de toppen van gigantische onderzeese bergen . Veel van de kleine eilanden komen nauwelijks boven de zeespiegel uit en zijn niet geschikt om te bewonen.

Omdat de Elbe werkzaamheden in de machinekamer had konden we niet uitvaren bij calamiteiten, wat dus inhield dat de bemanningsleden in hun vrije tijd onbeperkt konden passagieren. En dan hoorde je onder het avondeten de bekende scheepsterm : zo jongens,'dat word weer  schijten,  , scheren en schoenen poetsen' oftewel klaarmaken om aan de wal te gaan. En als je dan met je wal kloffie klaar stond om weg te gaan, een beetje vrolijk en uitgelaten bij het vooruitzicht van een wilde avond, was het gezegde : 'hij glimt weer als een hondelul in de maneschijn'. In de Verenigde Staten waren er in die tijd strenge regels betreffende het alcohol gebruik. In de Noordelijk staten moest je twintig jaar zijn voor het drinken van sterkedrank, ook bier viel hieronder, en in de zuidelijke staten was dit soms vanaf achttien jaar. Op Hawaii was het twintig jaar. En dit werd strikt nageleefd, want er was strenge controle, en je kon de boel ook niet beduvelen, want bij het binnenlopen van een haven in de V.S. werd de bemanning gecontroleerd door de Immigration en kreeg je een z.g. walpasje met je gegevens en men was verplicht deze bij zich te dragen.

Amerikaans walpasje,  het pasje geld alleen als visum voor de betreffende havenplaats.

Downtown Honolulu, gezien vanaf de Aloha Tower

Boven en onder:Kalakaua Aveneu, Honolulu

Bishopstreet, Honolulu

Je mocht de bars en clubs wel bezoeken, alleen zaten we aan het wereld vermaarde Amerikaanse drankje, Coca Cola. Soms probeerden wij wel eens een barjuffrouw uit, en bestelde een biertje, maar deze verzocht ons het pasje te tonen, en persoonlijk heb ik nimmer meegemaakt dat het gelukt is. Maar voor ons jonge binken was er genoeg te doen en de koffieshops en eettentjes waren vierentwintig uur open, de bars en clubs ook trouwens. Dus zaten we vaak tot vroeg in de morgen aan een grote T-bone steak en de vermaarde Cola. Omdat ik als koksmaat ook s'middags vrij was had ik met de kok een deal gemaakt dat we beide een keertje het avondeten alleen zouden doen, en van die gelegenheid heb ik gebruik gemaakt om een groot deel van het eiland te verkennen.

Uiteraard hebben wij ook de Waikiki-Beach bezocht, en daar een Hula show gezien, met een vijftal lieftallige danseressen. Het was wel een beetje touristisch opgezet, met om het uur een dans show, maar dat mocht niet baten, we vonden het al prachtig om deze meisjes bezig te zien met hun dans en gebaren. De hula is niet alleen een dans, het werd vroeger gebruikt om verhalen te vertellen. Bij een gezongen lied werd gedanst en tijdens die dans worden allerlei gebaren gemaakt om het verhaal te verduidelijken.
Over de oorsprong van de dans zijn diverse theorieën. De Hawaiiaanse dans bijvoorbeeld zou oorsponkelijk een (gedanste) vertaling van de goden voorstellen. Priesters zouden jongetjes uit de dorpen selecteren en meenemen de bergen in om in de leer te gaan voor hun belangrijke taak of levensroeping. De dans is nog steeds omringd met tradities: oli komo (entrance), he noano .... traditionele afsluitingen. In het verre verleden stond voor een fout in de vertaling van de goden (fout in de dans) de doodstraf, naar men zegt. Fouten waren TABOE ofwel KAPU.
Later is de dans ook tot een soort volksvertellingen verheven en nog later mochten ook meisjes de dansen beoefenen. Veel belangrijke families hadden een eigen hula halau (dans school), een eigen kumu hula (dans leraar/lerares). 'Hula' is het Hawaiiaanse woord voor 'dans'. In de tijd van de christening toen de missionarissen op Hawaii mensen van het veelgodendom naar het christendom wilden bekeren, werd de dans verboden. De dans was een uiting van 'primitief' en onzedelijk.
Koning Kalakaua echter herstelde de hula in ere als een hofdans, met lange jurken en hoge gesloten boorden. Kleding werd dus aangepast van bladeren, raffia en natuurproducten naar onze Westerse mode.

"Aloha Hawaii"  Hula dancers op Waikikibeach

 
Een hula meisje en een Hawiïan sunset, beide een lust voor het oog!

Waikiki, met op de achtergrond Diamond Head

Het Moana Surfriders Hotel, Waikiki

Na de zeereizen van kapitein Cook werd ook het tatoeeren onder zeelieden populair. Het werd een bewijs van avonturen in verre landen en van wat ze allemaal hadden meegemaakt. Ook hadden de zeelieden apparte symbolen om belangrijke gebeurtenissen bij te staan. Zo kreeg je er een zwaluw op je bordt als je 5.000 mijl had afgelegd. Na 10.000 kreeg je er een tweede bij op de andere borst.Als je de evenaar had gepasseerd , kreeg je een Neptunes op je been, en voor de veiligheid kreeg je ook een varken op ene voet en een haan op de andere , een soort talisman tegen verdrinking. Een draak was het bewijs dat je de datumgrens had overschreden, en als je in Hawaii was geweest had je een hoelameisje op je arm dat kon dansen.
Kakau = tatoeëren in het Hawaiiaans. De zachte methode werd hier uitgevoerd met een naald gemaakt uit albatrosbot. De inkt was een mengsel van roet, gebrande kukuinoot, kokosmelk en rietsuikerstroop. De tattoo's hadden niet alleen het aangeven van de hoogte van de rang tot doel, maar diende ook als bescherming tegen het kwaad. Alle lichaamsdelen van de mannen konden worden beprikt. Bij de vrouwen werden de vingers, handen, polsen (de eerste Europeanen dachten dat ze handschoenen droegen) en tong getatoeeerd.
Op Hawaii kreeg ik ook mijn eerste tatoeage, een hula meisje, ze is mij tot heden trouw gebleven !  Het was in die tijd een gebruik wat grotendeels bij zeelui voorkwam, het is al een eeuwenoud gebruik bij diverse volkeren, en waarschijnlijk doordat zeelui met deze culturen in aanraking kwamen door hen overgenomen. Nu is het in het huidige tijdperk een rage, ook bij vrouwen.

Op 26 april was het na de middagmaaltijd 'voor en achter en verlieten wij dit paradijs, met als volgende bestemming Hong Kong.

Vertrek uit de haven van Honolulu